Με το Sammy οδηγό την ιστορία της πόλης μου εξερευνώ

Submitted by Marlen on Fri, 16/04/2021 - 12:05

General Info


Με το Sammy οδηγό την ιστορία της πόλης μου εξερευνώ
Abstract

Οι STE(A)M μπορούν εύκολα να βρουν πεδίο εφαρμογής στο νηπιαγωγείο, όπου οι έννοιες συχνά προσεγγίζονται διαθεματικά και μέσα από το συνδυασμό δραστηριοτήτων από ποικίλα γνωστικά αντικείμενα. Αφορμή για την παρούσα ερευνητική πρόταση στάθηκε η συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821 και η ευκαιρία να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορία και την παρουσία της όμορης Ναυπάκτου στον εθνικό αγώνα. Με τη βοήθεια του εξοπλισμού ρομποτικής  “Kids First Coding and Robotics” τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα βίντεο – παρουσίαση σημαντικών ηρώων της επανάστασης που έδρασαν στη Ναύπακτο, αλλά και σχετικών αξιοθέατων της πόλης. Με τον τρόπο αυτό υλοποιήθηκαν δραστηριότητες από όλα τα πεδία STE(A)M και τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με την ιστορία του τόπου τους με τρόπο βιωματικό, ερευνητικό, δημιουργικό και ταυτόχρονα παιγνιώδη και εύληπτο.

STE(A)M can easily be applied in kindergarten, where concepts are often approached interdisciplinary and through a combination of activities from a variety of cognitive subjects. The reason for this research proposal was the 200th anniversary of the beginning of the Greek revolution of 1821 and the opportunity for students to know the history and the presence of neighboring town Nafpaktos in the national struggle. With the help of the robotic equipment "Kids First Coding and Robotics" the children had the opportunity to create a video - presentation of important heroes of the revolution who acted in Nafpaktos, but also of related sights of the city. In this way, activities from all STE(A)M fields were implemented and the children came in contact with the history of their place in an experiential, research, creative and at the same time playful and understandable way.


STEAM2021 Conference
Off
Practice's Language
Greek
STEAM discipline
Science
Technology
Engineering
Arts
Mathematics
Science Area/Topic
coding
Technology Area/Topic
ICT
Educational Robotics
Art Area/Topic
Geography
History
Painting, sculpture, architecture
Mathematics Area/Topic
Algebra
Logic
Geometry and topology
License
CC BY-NC
Leading author of the practice
Βέρρα Μαριλίνα
Author's occupation
Εκπαιδευτικός ΠΕ60 - Υποψήφια Δρ.
Author's organization
Νηπιαγωγείο Λυγιά Αιτωλ/νίας - Πανεπιστήμιο Πατρών

Audience and Educational Framework


Audience
Learner
Audience competence
Beginner
Age Range
5-6
Educational/Training framework
Kindergarden

Educational Details


Educational Subject
Robotics (Ρομποτική); History (Ιστορία)
Description of the practice

Με αφορμή την επεξεργασία και τη διδασκαλία στοιχείων για την επανάσταση του 1821 πραγματοποιήθηκε διδασκαλία-γνωριμία με τις σημαντικότερες μορφές του επανάστασης. Εστιάσαμε στο ρόλο που διαδραμάτισαν στον εθνικό αγώνα οι τοπικοί ήρωες ή οι ήρωες που έδρασαν στην περιοχή μας. Αφορμή στάθηκε μία φωτογραφία από το λιμάνι της όμορης Ναυπάκτου. Παρατηρήσαμε ότι στα τείχη του λιμανιού στέκεται ένα επιβλητικό άγαλμα που απεικονίζει έναν άνδρα που κρατάει έναν πυρσό. Σε ερώτηση αν τον έχουμε παρατηρήσει όταν περνάμε από εκεί, οι απαντήσεις ήταν ομόφωνα θετικές, όταν όμως ρωτήσαμε αν γνωρίζουμε ποιος είναι ή τι έχει κάνει, οι απαντήσεις ήταν αρνητικές ή περιορίστηκαν στη φράση ότι «Είναι ένας ήρωας», χωρίς να γνωρίζουμε γιατί ήταν ήρωας ή τι έκανε. Με τη βοήθεια μας τα νήπια αναζήτησαν πληροφορίες στο διαδίκτυο για τον ήρωα και τη δράση του. Μάθαμε το όνομά του και το ρόλο του στη μετέπειτα απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους. Μείναμε στα βασικά σημεία της ιστορίας του (δύσκολο να απομνημονεύσουμε πολλές ιστορικές πληροφορίες σε αυτήν την ηλικία και ούτε χρειάζεται να επεκταθούμε σε σκληρές λεπτομέρειες που αφορούν στο τέλος του ήρωα).

Με οδηγό αυτήν την 1η πληροφορία αναζητήσαμε και άλλους ήρωες που συνδέονται με τη Ναύπακτο και σχετικά μνημεία ή αξιοθέατα στην περιοχή. Πάλι με τη βοήθεια μηχανής αναζήτησης και τη φράση «Ναύπακτος και επανάσταση του 1821» βρήκαμε πληροφορίες για στοιχεία και μνημεία της ιστορίας μας. Εργαστήκαμε με 2 τρόπους, εμπλέκοντας στη διαδικασία και τους γονείς των παιδιών: Α. Εντοπίσαμε τα αξιοθέατα μέσα από την εφαρμογή “Google maps” και αποθηκεύσαμε τις σχετικές εικόνες, Β. Ζητήσαμε από τους γονείς, αν βρεθούν τις επόμενες μέρες στα σημεία αυτά, να τραβήξουν μαζί με τα παιδιά τους φωτογραφίες. Επιλέξαμε να εστιάσουμε σε 4 χαρακτηριστικά σημεία, μερικά από τα οποία μάλιστα είναι αρκετά κοντά στο χωριό μας : το άγαλμα του Ανεμογιάννη στο λιμάνι, τις πλατείες Τζαβελλαίων και Φαρμάκη και το Μουσείο Μπότσαρη. Συγκεντρώσαμε επαρκές υλικό και από το διαδίκτυο και από την επιτόπια επίσκεψη και παρατήρηση  και περάσαμε στο επόμενο στάδιο, όπου έπρεπε να «στήσουμε» τη δική μας πόλη, να τοποθετήσουμε, δηλαδή, τα αξιοθέατα που μας ενδιέφεραν και συνδέονταν με το θέμα μας με τρόπο που να διευκολύνει την πορεία του ρομπότ μας και που να θυμίζει μακέτα (στο μέτρο των υλικών και των δυνατοτήτων μας). Αφήσαμε όλα τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα και χρησιμοποιήσαμε υλικά κατασκευών που υπάρχουν σε αφθονία σε ένα Νηπιαγωγείο (χαρτιά & χαρτόνια διαφόρων υφών και χρωμάτων, κόλλες, σιλικόνη, χρώματα, ρολά από χαρτί, πλαστελίνη, υλικά της φύσης..) και επιστρατεύσαμε πολλή – πολλή φαντασία και δημιουργικότητα. Κατασκευάσαμε τα 4 σημεία ενδιαφέροντος σε σχετικά μικρό μέγεθος, ώστε κάθε ένα από αυτά να καταλαμβάνει 1 τετράγωνο του δαπέδου κίνησης του ρομπότ μας. Εξαίρεση σε αυτό αποτέλεσαν τα τείχη του λιμανιού, τα οποία κατέλαβαν 2 τετράγωνα. Συμφωνήθηκε κατά τον επικείμενο προγραμματισμό να θεωρούμε ως τετράγωνο άφιξης του ρομπότ το σημείο που βρίσκεται πιο κοντά το άγαλμα του ήρωα (για το οποίο χρησιμοποιήθηκε φωτογραφία από το διαδίκτυο κολλημένη πάνω σε δική μας βάση – βάθρο, για να μοιάζει με το πραγματικό μνημείο). Κατασκευάσαμε, γράψαμε και βάλαμε επιπλέον και τις κατάλληλες επιγραφές έξω από κάθε αξιοθέατο, ώστε ο επισκέπτης της «πόλης» μας να γνωρίζει πού βρίσκεται, ανεξάρτητα από την ξενάγηση του “Sammy” (μάλιστα η ιδέα ακούστηκε από τα παιδιά με αφορμή την ταμπέλα που εντοπίσαμε στην εφαρμογή “Google Maps” έξω από το μουσείο Μπότσαρη). Τα σημεία τοποθετήθηκαν πάνω στο δάπεδο κίνησης του ρομπότ με σειρά εγγύτητας στο χωριό μας, με ποια σειρά δηλαδή θα τα συναντούσαμε αν κάναμε μία βόλτα προς τη γειτονική πόλη.

Έπειτα περάσαμε στον προγραμματισμό του εργαλείου ρομποτικής που διαθέτει το σχολείο μας, του Sammy (από τον εξοπλισμό ρομποτικής  “Kids First Coding and Robotics”). Δώσαμε στο ρομπότ το ρόλο του ξεναγού. Θα «μιλούσε» και θα παρουσίαζε σε ένα βίντεο τα σημεία που συνδέουν την περιοχή μας με την απελευθέρωση της Ελλάδας. Αφού συζητήσαμε με τα παιδιά, ξεχωρίσαμε τα βασικά στοιχεία που έδιναν πληροφορίες για το κάθε αξιοθέατο και που μπορούσαμε να απομνημονεύσουμε και ξεκίνησε η διαδικασία ηχογράφησης με τη βοήθεια κινητού τηλεφώνου και τη μετέπειτα επεξεργασία του υλικού σε σχετικό πρόγραμμα ήχου (“Audacity”). Στην ηχογράφηση συμμετείχαν όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά – άλλα με λιγότερα και άλλα με περισσότερα λόγια – ώστε να έχουν όλα την ικανοποίηση της συμμετοχής στο βίντεο. Φυσικά, όλα συμμετείχαν στη δράση, αλλά είναι διαφορετικό να βλέπουν ύστερα το βίντεο και να νιώθουν άμεσα την παρουσία τους. Για παράδειγμα φράσεις όπως «Εγώ μιλάω εδώ!» ή «Εδώ θα πω εγώ για το άγαλμα!» είναι μερικές από εκείνες που ακούσαμε κατά την αρχική, δοκιμαστική επεξεργασία του ήχου, συνοδευόμενες από μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό. Ο προγραμματισμός του ρομπότ δε μας δυσκόλεψε ιδιαίτερα, καθώς το κιτ ρομποτικής προϋπήρχε στην τάξη και τα παιδιά (κυρίως τα νήπια) έχουν έρθει ξανά σε επαφή με τον τρόπο λειτουργίας του. Τα νήπια σε αυτή τη φάση ήταν πιο εξοικειωμένα, πιο ενεργά και καθοδηγούσαν και τους μικρότερους συμμαθητές τους. Έτσι δεν τους απέκοπταν από τη διαδικασία και ταυτόχρονα ένιωθαν ότι έχουν πιο σημαντικό ρόλο.

Μετά από αρκετές προσπάθειες δοκιμών και λαθών βρήκαμε τη σωστή πορεία του Sammy, ώστε να καταφέρει να περάσει και από τα 4 σημεία ενδιαφέροντος και να πει λίγες πληροφορίες για το καθένα. Φροντίσαμε με τη βοήθεια της κατάλληλης κάρτας προγραμματισμού ο Sammy να σταματά μπροστά σε κάθε σημείο και να παραμένει εκεί για λίγο, ώστε να προλάβουμε να εντάξουμε στο βίντεο τις λεκτικές πληροφορίες. Επειδή μιλάμε για μαθητές νηπιακής ηλικίας και δεν μπορούμε να οριοθετήσουμε χρονικά τη ροή του λόγου τους με ακρίβεια, σκοπεύουμε να διορθώσουμε τυχόν χρονικές ανακολουθίες κατά την τελική επεξεργασία του οπτικοακουστικού υλικού με σχετικό λογισμικό επεξεργασίας βίντεο (“Windows Movie Maker”).


Duration of practice realisation
1 month
Difficulty
Difficult
Educational Use
group work

Learning Outcomes

Ο σκοπός του όλου εγχειρήματος ήταν τα παιδιά να γνωρίσουν με τη βοήθεια των STE(A)M και της ρομποτικής την ιστορία του τόπου τους σε συνδυασμό με τη συμπλήρωση – ορόσημο 200 χρόνων από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821. Παράλληλα, τέθηκαν και οι επιμέρους στόχοι, οι οποίοι σχεδιάστηκε να καλυφθούν μέσα από δραστηριότητες που άπτονται όλων των γνωστικών πεδίων του Αναλυτικού Προγράμματος του Νηπιαγωγείου (Γλώσσα, Μαθηματικά, Περιβάλλον, Δημιουργία και Έκφραση, Πληροφορική), όπως συχνά συμβαίνει στην προσέγγιση ενός θέματος στο Νηπιαγωγείο. Εστιάζουμε στη στοχοθεσία που συνδέεται με το πεδίο STE(A)M, αν και γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι πλήθος στόχων αφορούσαν στη Γλώσσα και στην προφορική και γραπτή έκφραση των παιδιών, αφού όλες οι δραστηριότητες προϋποθέτουν την επικοινωνία και το λόγο (περιγραφή, ιδέες, ερμηνείες, επιχειρήματα, αναζήτηση πληροφοριών, επιγραφές κλπ.). Συγκεκριμένα, κατά τον αρχικό σχεδιασμό επιδιώχθηκε οι μαθητές να κατακτήσουν τις εξής ικανότητες, όπως αυτές περιγράφονται στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών του Νηπιαγωγείου (ΔΕΠΠΣ, 2003):

«Παιδί και Περιβάλλον»

  • Να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας.
  • Να κατανοήσουν την αξία της ομαδικής εργασίας και της από κοινού ανακάλυψης.
  • Να γνωρίσουν το εγγύς ανθρωπογενές περιβάλλον (π.χ. δρόμους, πλατείες) μέσα από φωτογραφίες, αναζήτηση πληροφοριών, αφηγήσεις.
  • Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για ιστορικά γεγονότα.
  • Να «διαβάζουν» χάρτες και να «πειραματιστούν» με απλές μηχανές.

«Παιδί και Μαθηματικά»

  • Να προβληματίζονται και να ερευνούν ποικίλες καταστάσεις, να κάνουν απλές υποθέσεις και να καταλήγουν σε σχετικά συμπεράσματα και να αναγνωρίζουν ότι ένα πρόβλημα μπορεί να έχει περισσότερες από μία λύσεις.
  • Να οργανώνουν και να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τους αριθμούς (π.χ. μέσα από τη μέτρηση των σωστών τετραγώνων για τον προγραμματισμό του ρομπότ).
  • Να κατανοούν απλές χωροχρονικές σχέσεις (π.χ. δεξιά – αριστερά, χρονική διάρκεια, διαφορετικά μεγέθη στην κατασκευή της μακέτας).

«Παιδί και Δημιουργία και Έκφραση»

  • Να σχεδιάζουν και να «πειραματίζονται» με διάφορα υλικά και χρώματα.
  • Να παρατηρούν και να προσπαθούν να ερμηνεύσουν και να αναπαραστήσουν στοιχεία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
  • Να πλάθουν, να μορφοποιούν και να κάνουν κατασκευές.

«Παιδί και Πληροφορική»

  • Να ταυτίζουν τον υπολογιστή με μια μηχανή που βοηθάει τον άνθρωπο στην εργασία του.
  • Να εντοπίζουν γράμματα και αριθμούς στο πληκτρολόγιο και να χειρίζονται το ποντίκι.
  • Να χρησιμοποιούν κατάλληλο υλικό ή λογισμικό για την αναζήτηση πληροφοριών και λύσεων (π.χ. Google Maps).

Το σύνολο των προαναφερθέντων στόχων επετεύχθη σε πολύ σημαντικό βαθμό από όλα τα παιδιά (άλλο περισσότερο και άλλο λιγότερο) και τα μαθησιακά αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά. Μάθαμε να ενδιαφερόμαστε και να αναζητούμε ιστορικές πληροφορίες για αντικείμενα του άμεσου περιβάλλοντός μας και δημιουργήσαμε υλικό μόνοι μας μετά από συντονισμένη αναζήτηση πληροφοριών, υψηλού βαθμού συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη της ομάδας και συνδυασμό πολλών και διαφορετικών δραστηριοτήτων STE(A)M και όχι μόνο. Μάλιστα, η ικανοποίηση και η δημιουργικότητα που βιώσαμε θα αποτυπωθεί και με μόνιμο τρόπο (βίντεο). Οι μαθητές έδρασαν στο πλαίσιο μίας πολυεπίπεδης δράσης, υλοποίησαν επιτυχώς πολλές και ποικίλες δραστηριότητες και ήρθαν σε επαφή με ιστορικά στοιχεία του τόπου τους με τη βοήθεια του “Sammy” και μέσα από μία διαφορετική, ενδιαφέρουσα, καινοτόμο, αλλά και παιγνιώδη διαδικασία.


Orientation/Focus
acquire new knowledge
develop new skills
attain attitudes
Life long learning, students awareness about what they know and what they're able to do
Delivery mode
Face to face learning

Hardware/Software/Other Resources

- Κιτ ρομποτικής “Kids First Coding and Robotics”

- Κινητό τηλέφωνο έξυπνης τεχνολογίας (“smartphone”)

- Λογισμικό "Windows Movie Maker"

- Λογισμικό "Audacity"

- "Google Maps"

- Διαδίκτυο


Implementation

(where and how the practice was implemented)


Country that was implemented
Greece
Framework/οrganization that was applied to
Δημόσιο Νηπιαγωγείο της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας
Audience size
20

Description, evaluation and lessons learned

Ως μέθοδος αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκε κυρίως η παρατήρηση (δομημένη και μη), ενώ σημαντική συμβολή είχαν και οι συζητήσεις με τα παιδιά και η συνεχής αυτοαξιολόγηση των εργασιών που τους αναθέταμε (μέσα από ερωτήσεις του τύπου: «Μπορούν οι μαθητές να ανταποκριθούν;», «Συμβάλλουν οι δραστηριότητες που υλοποιούμε στην ολοκλήρωση του έργου μας;» κλπ.). Αρχικά, λοιπόν, καταγράφονταν οι βασικές γνωστικές αναπαραστάσεις των παιδιών, στη συνέχεια γινόταν προσπάθεια από μέρους μας να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε τις αντιλήψεις των παιδιών μέσα από την οπτική τους και στο τέλος γινόταν επανασχεδιασμός των δραστηριοτήτων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Η αναπροσαρμογή, φυσικά, γινόταν μέσα από την αξιοποίηση των νέων δεδομένων που συλλέγαμε από τη δράση των παιδιών, αλλά ταυτόχρονα μέσα στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του τελικού σκοπού, που ήταν η δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού και η οικοδόμηση νέων γνωστικών σχημάτων από τους μαθητές. Τα αποτελέσματα ήταν σημαντικά, καθώς και ο βασικός σκοπός επετεύχθη και τα παιδιά «αγκάλιασαν» με ενδιαφέρον και ενθουσιασμό το όλο εγχείρημα. Μέσα από αυτή τη διαδικασία αλληλεπίδρασης με τους εκπαιδευτικούς, τους συμμαθητές τους και τον εξοπλισμό καλλιέργησαν δεξιότητες συνεργασίας και αλληλοβοήθειας, ενώ ανέπτυξαν την κριτική τους σκέψη και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων (ανταλλαγή ιδεών και προτάσεων, αξιοποίηση των ικανοτήτων όλων με γνώμονα της επίτευξη κοινού σκοπού). Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν σε δραστηριότητες που άπτονται όλων των γνωστικών αντικειμένων που μαθαίνουμε στο Νηπιαγωγείο, να γνωρίσουν αβίαστα την εκπαίδευση STE(A)M (αρμονικά, χωρίς «άλματα» και στο πλαίσιο δράσης που είχε ενδιαφέρον για εκείνα) και να αξιοποιήσουν ένα εργαλείο ρομποτικής σε συνδυασμό με ιστορικά στοιχεία της περιοχής με την ευκαιρία του σημαντικού ορόσημου συμπλήρωσης 200 ετών από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821.

Το σημαντικό είναι ότι αξιοποιήθηκαν οι ικανότητες του κάθε παιδιού ξεχωριστά. Άλλες ομάδες έκαναν ένα βήμα μπροστά στις κατασκευές, άλλες στην αναζήτηση πληροφοριών και φωτογραφιών, κάποιες στην εκφώνηση και την ηχογράφηση και κάποιες άλλες στον προγραμματισμό και την «καθοδήγηση» του ρομπότ. Όλες, όμως, συμμετείχαν εξίσου στον προβληματισμό, την καταγραφή ιδεών, την επεξεργασία και την τελική υλοποίηση. «Ξεφύγαμε» από την παραδοσιακή δασκαλοκεντρική διδασκαλία, δίνοντας επαρκή χώρο και χρόνο στα παιδιά να εξερευνήσουν την έμφυτη περιέργειά τους και ξεπεράσαμε τυχόν καταστάσεις μονοτονίας, κούρασης ή δυσκολίας (κυρίως των προνηπίων) να αντιμετωπίσουν το ρομπότ ως εργαλείο προγραμματισμού και όχι ως σύνολο από τουβλάκια κατασκευών.

Σε κάθε περίπτωση η εκπαιδευτική αυτή πρακτική είχε για μας πολύ θετικό πρόσημο. Νιώσαμε ικανοποίηση που ακολουθήσαμε μία διαφορετική και καινοτόμο διαδικασία, η οποία θεωρούμε ότι μπορεί εύκολα να υιοθετηθεί και από άλλους μαθητές (οποιασδήποτε ηλικίας και εκπαιδευτικής βαθμίδας) κι έτσι να έχουν όλοι το ερέθισμα να αναζητήσουν πληροφορίες και να παρουσιάσουν – απεικονίσουν την ιστορία του τόπου τους με «ξεναγό» ένα ενδιαφέρον εργαλείο ρομποτικής, το Sammy. Είναι μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα - οπτικοακουστικό ή οτιδήποτε άλλο - υλικό (τη διανομή του οποίου οι μαθητές μας ήδη περιμένουν με ανυπομονησία), διαφορετικό από τα ήδη υπάρχοντα, που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των παιδιών και θα τα φέρει σε επαφή με στοιχεία της ιστορίας μας, που αρκετές φορές τα συναντάμε καθημερινά και δε γνωρίζουμε την αξία τους. Το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης μπορεί να βρει πεδίο εφαρμογής για τη διδασκαλία διαφόρων αντικειμένων και να εμπλέξει τα παιδιά στην εκπαίδευση STE(A)M αβίαστα, εποικοδομητικά και δημιουργικά.


Educational material/resources (file/URL) accompanying the practice


Educational material/resources
Wikipedia

License
CC BY-NC
Language

Greek


Rate this Practice

1 votes with an average rating of 5.

English